މަސްވެރިން މިއަހަރު މިފްކޯއަށް މަސް ކިރި އަދަދު ބޮޑުތަނުން ދަށްވެއްޖެ އެވެ.
މިފްކޯގެ ތަފާސް ހިސާބުތަކުން ދައްކާގޮތުގައި، މިދިޔަ އަހަރުގެ ފުރަތަމަ 8 މަސް ދުވަހު 45،969 މެޓްރިކް ޓަނުގެ މަސްކިރާފަައިވާއިރު، މި އަހަރުގެ ފުރަތަމަ 8 މަސްދުވަހު ކިރާފައިވަނީ 26،102 މެޓްރިކް ޓަނުގެ މަހެވެ. އެހެންކަމުން ދެ އަހަރު އަޅާ ކިޔާއިރު މިއީ، 19،594 މެޓްރިކް ޓަނު މަދު އަދަދެކެވެ. ނުވަތަ %43.2 ދަށް އަދަދެކެވެ.
މަސްކިރާފާއިވާ ގޮތަށް ބަލާއިރު، މިއަހަރުގެ އެއްވެސް މަހެއްގައި މިދިޔަ އަހަރު ކިރުވި ވަރަކަށް މަސް ކިރުވިފައެއް ނުވެއެވެ. އަހަރުގެ ފުރަތަމަ ތިން މަސްދުވަހު ފުދޭ ވަރަކަށް ރަނގަޅަށް ދިޔަނަމެސް، މަހުން މަހަށް މަސްކިރާ މިންވަރު ދަށްވަމުން ގޮސް، މިދިޔަ ދެމަހު ވަނީ ވަރަށް ބޮޑުތަނުން ދަށްވެފަ އެވެ. ޖުލައި މަހު 247 މެޓްރިކް ޓަނުގެ މަސް ކިރާފައިވާއިރު އޯގަސްޓްމަހު ކިރާފައިވަނީ 672 މެޓްރިކް ޓަނުގެ މަހެވެ.
މަސްކިރާ މިންވަރު ބޮޑުތަނުން ދަށްވެފައި މިވަނީ، ދުނިޔޭގެ ބާޒާރުގެ އަގުތަކަށް ބަލައި، ހަފުތާއިން ހަފުތާައަށް އަގު މުރާޖައާކޮށް އަގު ކަނޑައަޅައިގެން މިފްކޯއިން މަސްގަތް ދެ މަސް ދުވަހު އެވެ. މާކެޓުގެ އަގާއި އެއްގޮތަށް މިފްކޯއިން ކަނޑުމަސް ގަންނަ އަގު ބަދަލުކުރާގޮތަށް ނިންމި ދުވަހުން ފެށިގެން މިއަދާ ހަމަޔަށްވެސް މިފްކޯއިން ވަނީ އެއްއަގެއްގައި ހިފަހައްޓާފަ އެވެ. މިފްކޯއިން މިވަގުތު މަސައްކަތްކުރަމުންދަނީ ބާޒާރުގައި މަހުގެ އަގު ރަނގަޅުވަންދެން 16 ރުފިޔާއަށްވުރެ ދަށް ނުވާގޮތަށް އަގު ހިފެހެއްޓުމަށެވެ. އެހެންނަމަވެސް، މިކަމަކީ ސަރުކާރުގެ ސަބްސިޑީއަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ބަރޯސާވެ ކުރާ ކަމަކަށްވާތީ، ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި އެކަން ނުކުރެވޭނެކަމަށް މިފްކޯއިން ބުނެފައި ވެއެވެ.
”މަސްވެރީންގެ ހައްގުގައި މިހާލަތުގައި 16 ރުފިޔާގެ ރޭޓުން މިފްކޯއަށް ގެއްލުމުގައި މަސްކިރަން ޖެހުނަސް، އެކަމަކީ ސަބްސިޑީއާއި ނުލައި ދާއިމީކޮށް ކުރެވޭނެ ކަމެއް ނޫން. އެހެން ކަމުން ކުރިއަށް އޮތް ތަނުގައި ބައިނަލްއަގުވާމީ ބާޒާރުގައި ރޯމަހުގެ އަގު ދަށަށް ހިނގައްޖެނަމަ، މަސްކިލޯއެއް ގަންނަ އަގު ދަށްކުރުން ނޫން އިތުރު ގޮތެއް ނޯންނާނެ.“ މިފްކޯއިން ބުނެފައި ވެއެވެ.
މަސްކިރާ މިންވަރު ދަށްވި ދެމަސް ދިމާވީ ރާއްޖޭގައި މަސްވެރިކަންވެސް ވަރަށް ބޮޑަށް ދަށްވެފައިވާ ދުވަސްވަރަކާ އެވެ. އަދި، މިދުވަސްވަރު މޫސުން ގޯސްވުމުގެ ސަބަބުން މަހަށް ފުރުމުގައި ތާށިތަކެއް ހުރުމާއި، މަސްވެރިކަން ވަރަށް ދަށްވުމުން ބައެއް އޮޑިތައް މަހަށް ނުފުރުމާއި، އަދި މިފްކޯއިން މަސް ކިރުވުމަށް ފަހު ފައިސާ ދިނުމުގައި ލަސްތަކެއް ހުރުމުގެ ސަބަބުން މާޔޫސްވެ ބައެއް މަސްވެރިން އޮޑިފަހަރުން ފޭބި ދުވަސްވަރާއެވެ.
މަސްކިރާ މިންވަރު ދަށްވުމާ ގުޅިގެން މަސްވެރިންނާ ވާހަކަ ދައްކާލުމުން މަސް ވެރިން ފާހަގަކުރީ މައިގަނޑު ދެ މައްސަލައެކެވެ. މިފްކޯއިން މަސް ކިރުވާފައި ބިލަށް ފައިސާ ދެއްކުން ލަސްވުމަކީ އެންމެ ބޮޑު މައްސަލައިގެ ގޮތުގައި މަސްވެރިންނާއި ކެޔޮޅުން ފާހަގަކުރި އެވެ. އޭގެ ސަބަބަބުން މިފްކޯއަށް ކުރާ އިތުބާރު ގެއްލި، ކުރިން މިފްކޯއަށް ބަރޯސާވެ މަހަށް ދާ ވިސްނުން މިހާރު ނުގެންގުޅޭކަމަށް އެމީހުން ބުންޏެވެ. ދެވަނަ ކަމަކީ މިފްކޯއިން މަސް ގަންނަ އަގު ދަށް ކުރުމެވެ. މަސްވެރިން ބުނީ މަސް ނުބޭނޭ ދުވަސްވަރަށް ބަލައި މިފްކޯއިން މަސްވެރިންނަށް ފައިސާ ނުދޭ ތާނގައި ކުއްލިޔަކަށް އަގު ދަށްކުރުމުން ވަރަށް މާޔޫސްވެ ރުޅިވެސް ގަދަވި ކަމަށެވެ. އެހެންކަމުން މިހާރު ބަލަނީ އޮޑިފަހަރަށާއި، މަސްވެރިންނަށް ފައިދާވާގޮތަށް، ރަނގަޅު އަގު ލިބޭ ކޮޅަކަށް މަސްކޮޅު ވިއްކާލުން ކަމަށެވެ.
”އެތަނުން(މިފްކޯ) އަހަރުމެންނަށް ދެނީ ދޯކާ. ކިޔާ އެއްޗަކާ ހަދާގޮތަކާ ދިމާ ނުވޭ. ލާރިކޮޅު ދެނީ ރޮއެ އާދޭސްކޮށްގެން. ކަނބުލޮ ބަލާލަބަލަ މިހާރުވެސް ކިތައް ދުވަސްމިވީ ކުޑަ މަސްކޮޅެއް ކިރައިގެންވެސް ލާރިކޮޅު ނުލިބޭތާ؟ އަހަރުން މިހާރުދަނީ އެޔޮއް ގާސިމް ތަނަށް(ހޮރައިޒަން) ނޫނީ އެންސިސްއަށް. ނަސީބަކުން މިދުވަސްކޮޅު އެމީހުން އެބަދޭ ރަނގަޅު އަގެއް.“ ކެޔޮޅަކު ބުންޏެވެ.
މި މައްސަލައިގަ މިފްކޯއިން ބުނަނީ، މިފްކޯއަށާއި، ސިނާއަތަށް މިވަގުތަށް އޮތް އެންމެ ރަނގަޅު ގޮތަކީ މަހުގެ އަގު ދަށްނުކޮށް ބައިނަލްއަގްވާމީ މާކެޓުގައި މަހުގެ އަގަށް އަންނަ ހެޔޮ ބަދަލެއް ފެންނާންދެން މަޑުކޮށްގެން ތިބުން ކަމަށެވެ. އަދި، އަމިއްލަ ބައެއް ފެކްޓަރީތަކުން އެފަރާތްތަކުގެ ޕްރޮސެސެސިންގ އަށް ބޭނުންވާ މިންވަރުގެ އަދަދަކުން މިފްކޯއަށްވުރެ ބޮޑު ރޭޓެއްގައި މިދަނޑިވަޅުގައި މަސްވެރީން އަތުން މަސް ގަންނަމުންދިޔަ ނަމަވެސް، މިފްކޯއަކީ ގަންނަ މަހުގެ 80 އިން ސައްތަ ރޯ މެޓީރިއަލްގެ ގޮތުގައި ބޭރުކުރާ ކުންފުންޏެއްކަމުން ދުނިޔޭގެ ބާޒާރުގައި ރޯ މަހުގެ އަގު ދަށްވަމުންދާ ދަނޑިވަޅެއްގައި، މަހުގެ އަގަށް ހެޔޮ ބަދަލެއް ގެނައުމަކީ ދެމެހެއްޓެނިވި ބަދަލަކަށް ނުވާނެ ކަމަށެވެ. އަދި، ކަން މިހެން އޮތްއިރު ފެލިވަރު ކޭނަރީއަށް އެކަނި ބޭނުންވާވަރަށް ބޮޑު އަގުގައި މަސްގަނެގެން ފަރުޖައްސާލެވެން ނޯންނަކަމަށް މިފްކޯއިން ބުންޏެވެ.
މިއަހަރަކީ ވޭތުވެދިޔަ ދިގު މާޒީގައިވެސް މަސްވެރިކަން ހީނުކުރާ މިންވަރަށް ދަށަށް ދިިޔަ އަހަރެވެ. މި ހާލަތުގެ ސަބަބުން މަސްވެރީން މަހަށް ފުރުވުމަށް ހިތްވަރު ދިނުމުގެ ގޮތުން މިފްކޯއިން އަންނަނީ ތެލާއި އައިސް ކްރެޑިޓަށް ފޯރުކޮށްދިނުމާއި، މަސްވެރީންނަށް ނުދެވި ހުރި ފައިސާ ހޯދައި، ހަލާސްކުރުމާއި، މިހާރު ލިބޭ ބިލްތަކަށް އަވަސް މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި ފައިސާ ދެވޭނެ ގޮތްތައް ހޯދުން މަސައްކަތްކުރަމުންނެވެ.
އަހަރުގެ ބާކީ ތިން މަސް އޮތްއިރު، މަސްވެރިން ތިބީ، މިފްކޯއިން ދެން އަޅާނެ ފިޔަވަޅަކަށް ބަލަބަލައެވެ. މަސްވެރިން ތިބީ، ކިރާ މަސްކޮޅަށް ރަނގަޅު އަގެއް ލިބިއްޖެނަމަ ކުރިޔެކޭ އެއްގޮތަށް ހިތްވަރާއެކު މަހަށް ނިކުމެ، މިފްކޯއާއެކު ކުރިޔަށްދާ ގޮތަށެވެ.