ރާއްޖޭގައި ލޭނު މަސްވެރިކަމަށް ހުޅުވާލަން ސަރުކާރުން ތައްޔާރު ވަމުން އަންނަ އިރު، ލޭނު މަސްވެރިކަން ކުރަން ހުއްދަ ދޭން ނިންމާފައިވަނީ، އެކަމަށް ޚާއްސަ ލައިސަންސަކާއި، ކޯޓާއަކާއެކުގަ އެވެ. ފިޝަރީޒް މިނިސްޓްރީން އެކުލަވާލާފައިވާ ލޭނުމަސްވެރިކަމުގެ ގަވައިދުގެ ދެލިކޮޕީގައި ވާގޮތުންނަމަ، ކޮންމެ މީލާދީ އަހަރެއްގެ ފެބްރުއަރީ 1 ވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން، ވިދިގެން އަންނަ އަހަރުގެ ޖެނުއަރީ މަހުގެ 31 ވަނަ ދުވަހުގެ ނިޔަލަށް ލޭނުމަސްވެރިކަމަށް ކޯޓާއެއް ދޫކުރާނެއެވެ.
ފިޝަރީޒް މިނިސްޓްރީން ދޫކުރާ މި ކޯޓާ ގަނެވޭނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި ރަޖިސްޓްރީކޮށްފައިވާ ދިވެހި ފަރުދުންގެ އުޅަނދުފަހަރަށާއި، ބިދޭސީއަކު ނުހިމެނޭގޮތަށް، ޕާރޓްނަރޝިޕާބެހޭ ޤާނޫނުގެ ދަށުން އުފައްދާފައިވާ ޕާރޓްނަރޝިޕްތަކަށާއި ކުންފުންޏާބެހޭ ޤާނޫނުގެ ދަށުން އުފައްދާފައިވާ ކުންފުނިތަކަށް އެކަންޏެވެ. އަދި،ކޯޓާ ވިއްކާނީ %80 ދިވެހި ފަޅުވެރިން މަސްވެރިކަމަށް ނިކުންނަ އުޅަނދު ފަހަރަށެވެ. އެ އުޅަނދުތަކުގައި ޖުމްލަ ފަޅުވެރިންގެ %20 އަށް ވުރެ ގިނައިން ބިދޭސީން ޙަރަކާތްތެރިވެގެން ނުވާނެކަމަށް ގަވައިދުގައި ބަޔާންކޮށްފައި ވެއެވެ.
ފިޝަރީޒް މިނިސްޓްރީން ބުނީ މިގަވައިދު ފަރުމާކޮށްފައިވާނީ، ދިވެހިންނަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ޚާއްސަ މަސްވެރިކަމެއްގެ ގޮތުގައި ކަމަށާއި، ލޭނު މަސްވެރިކަމަށް ދިވެހިން ޝައުގުވެރިކުރުވުމުގެ ގޮތުން ގަވާއިދުގައި ހަމަތަކެއް ހިމަނާފައި ވާނެކަމަށެވެ. އެގޮތުން، ކޯޓާ ދިނުމުގައި ދިވެހި ފަރާތްކަކަށް އިސްކަން ދިނުމާއި ކޯޓާ ދިނުމުގައި ކޯޓާގެ ފީ ކުޑަކުރުމަށް ނުވަތަ މައާފުކުރެވޭނެ ގޮތްތަކެއްވެސް ގަވާއިދުގައި ހިމަނާފައި ވާނެކަމަށް މިނިސްޓްރީން ބުނެފައި ވެއެވެ.
މިގަވާއިދާ ގުޅޭގޮތުން، ފިޝަރީޒް މިނިސްޓްރީގެ ސްޓޭޓް މިނިސްޓަރު މުހައްމަދު މުއްޠަލިބް ވިދާޅުވީ، ލޭނު މަސްވެރިކަން ކުރަން ހުއްދަ ދޭއިރު، %100 ދިވެހި ފަޅުވެރިން ތިބޭ އުޅަނދުތަކުން ކޯޓާއަށް އެއްވެސް ފީއެއް ނުނަގާނެކަމަށާއި، ނަގާނީ ހަމައެކަނި ލައިސަންސް ފީއެއް ކަމަށެވެ. އަދި ލައިސަންސް އިންވެސް ދިވެހިން ތިބޭ ނިސްބަތަށް ބަލާފައި ޑިސްކައުންޓް ދޭގޮތަށް ނިންމާފައިވާކަމަށް މުއްޠަލިބް ވިދާޅުވި އެވެ.
”ދިވެހި ފަޅުވެރިންނާއެކު އަންނަ އުޅަނދެއް ނަމަ، އަޅުގަނޑުމެން ނަގާނީ ހަމަ އެކަނި ލައިސަންސް ފީއެއް. އަދި ލައިސަންސް ފީވެސް އަޅުގަނޑުމެން %50 ކަނޑާލާގޮތަށް ރާވާފަ އޮތީ. އެހެންވީމައި ކޯޓާއަށް އެއްވެސް ފީއެއް ދައްކާކަށް ނުޖެހޭނެ %100 ދިވެހި ފަޅުވެރިންނާއެކު އަންނަ އުޅަނދަކަށް. %80 ދިވެހިންނާއެކު އަންނަނަމަ އަޅުގަނޑުމެން ކޯޓާގެ %50 އެބަ މައާފްކޮށްދެން. އެެންވީމައި މިކަން ފަރުމާކޮށްފައި މިއޮތީ ވަރަށް ބޮޑަށް ދިވެހީންނަށް ޚާއްސަ މަސްވެރިކަމެއްގެ ގޮތުގައި.“ މުއްޠަލިބް ވިދާޅުވި އެވެ.
ލޭނުމަސްވެރިކަން ކުރުމުގެ ގަވައިދުގެ ދަށުން ލޭނު އަޅައިގެން ބޮޑުކަންނެލީގެ މަސްވެރިކަން ކުރުމުގައި އަމާޒުކުރާ ބާވަތްތަކުގެ ކޯޓާ ފިޝަރީޒް މިނިސްޓްރީން ކުރިއަށް އޮތް 3 (ތިނެއް) އަހަރު ދުވަހުގެ މުއްދަތަށް ކަނޑައަޅައި، އެމިންވަރު ކޮންމެ އަހަރެއްގެ އޮކްޓޫބަރު މަހުގެ 1 ވަނަ ދުވަހުގެ ކުރިން އާންމުކޮށް އިޢުލާނުކުރަން ޖެހެއެވެ. އަދި، ތިން އަހަރުގެ މުއްދަތަކަށް ކޯޓާ އިޢުލާންކުރި ނަމަވެސް، ކޯޓާގެ މުއްދަތުގައި އިންޑިއަން އޯޝަން ޓޫނާ ކޮމިޝަނުން އިންޑިއާ ކަނޑުގައި އެ ބާވަތް ބޭނޭނެ އެންމެ މަތީ މިންވަރަށް ބަދަލު ގެނެސްފިނަމަ، ކޯޓާގެ މިންވަރަށް ބަދަލު ގެނެވިދާނެކަމަށް ގަވައިދުގައި ބަޔާންކޮށްފައި ވެއެވެ.
ފިޝަރީޒް މިނިސްޓްރީން މިހާރު ދަނީ، ލޭނު މަސްވެރިކަމުގެ ގަވައިދުގެ ދެލިކޮޕީއަށް ކޮމެންޓް ކުރުމަށް ހުޅުވާލި ފުރުސަތުގައި، ލިބުނު ކޮމެންޓްތަކަކަކީ، ގަވާއިދުގައި ހިމަނަން އެކަށީގެންވާ ކޮމެންޓުތައްތޯ ބަލަމުންއަންނަކަމަށެވެ. އަދި ގަވައިދުގައި ހިމަނަން ފެތޭ ކޮމެންޓްތައް ހިމަނައި ގަވައިދަށް ބަދަލު ގެންނާނެކަމަށް މިނިސްޓްރީން ބުނެފައި ވެއެވެ.
ސަރުކާރުން ލޭނުމަސްވެރިކަމަށް ހުޅުވާލަން ނިންމީ މިދިޔަ ޖޫންމަހުގެ 24 ވަނަ ދުވަހު އެވެ. ފިޝަރީޒް މިނިސްޓްރީން މިހާރު ދަނީ އެކަމަށް ވާންޖެހޭ ތައްޔާރީތައް ވަމުންނެވެ. މިނިސްޓްރީން ބުނީ އިޖުރާއަތްތައް ފުރިހަމަ ކުރުމަށްފަހު އެންމެ އަވަހަށްވެސް ލޭނު މަސްވެރިކަމަށް ހުޅުވާލެވޭނީ އަންނަ އަހަރުގެ ފެބްރުއަރީމަހު ކަމަށް ލަފާކުރެވޭ ކަމަށެވެ.